İMAN NEDİR? îman; Cenâbı Allah'ın, vahiy meleğinin aracılığı ile. Hazret-i Muhammed (sav)'e gönderdiği semavî hükümlere kesin olarak inanıp tasdik etmektir. Bir kimse Kıır'ân-ı Kerîm ve mütevâtir sünnet ile sâbit olan bir hükmü inkâr ederse mii'min değildir. Mii'minlere terettüp eden ahkâm da kendisine terettüp etmez. Meselâ oruç, namaz ve benzeri tarzları inkâr eden veya içki ve faiz gibi yasakları kısmen de [...]
Allah’ın emir ve yasaklan elbetteki kulların iyiliği içindir. İslâm bilginleri, bütün hükümlerin insanların yararlarını gerçekleştirme amacına yönelik olduğu konusunda görüş birliği içindedirler. Allah’ın yapılmasını istediği şeylerde kullar için çok büyük faydalar, yasakladığı şeylerde ise büyük zararlar bulunduğu inkar edilemez bir gerçektir. İslâmi öğretinin kendilerine yüklediği görev gereği İslâm âlimleri çeş [...]
Oruç tutmakla yükümlü olmanın şartları nedir? İslam’a göre, bireyin sorumlu olmasının temel şartları müslüman, akıllı ve ergenlik çağına ulaşmış olmaktır. Dolayısıyla bu şartlar, oruç ibadeti ile sorumlu olmanın da şartlarıdır. Buna göre, bir kimsenin Ramazan ayında oruç tutmasının farz olması için öncelikle müslüman ve âkil-bâliğ olması gerekir. İbadetlerle yükümlü olmamakla birlikte ergenlik yaşına gelmeyen çoc [...]
Peygamber (sav)’in teravih namazını yalnız sekiz rekât olarak kıldırdığı söyleniyor. Biz neden yirmi rekât kılıyoruz? Terâvih namazı sünnet-i mtiekkededir. Azı iki çoğu yirmi rekâttır. Ancak Medine halkının Ömer b. Abdiilazîz’in zamanında otuz altı rekât terâvih namazı kıldığı rivâyet ediliyor. (1) Buhâri şöyle rivâyet ediyor: Peygamber (sav) -Ramazan-ı şerifte- bir gece çıkıp namazı -terâvih namazı- kıldı. Birka [...]
Hz. Ömer’in (ra) İslâm öncesi hayatı anlatılırken en fazla gündeme getirilen mesele kendi elleri ile kız çocuğunu gömmesidir. Ancak bu konuda kaynak niteliğinde olan eserlerimizin hiçbirinde böyle bir rivayet geçmemektedir. İnsanların dillerinde dolaşan ve bazı kitaplarda zikredilen o rivayetin aslı yoktur. Anlatılan rivayet şudur: Hz. Ömer (ra), bir gün şöyle demiştir: “Câhiliye hayatı hakkında iki şey aklıma gelince birine güler, b [...]
A.GENEL BİLGİLER Orucu bozan şeyler nelerdir? Orucun temel unsuru, yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmak, nefsi bunlardan mahrum bırakmak olduğu için, oruçlu iken bunlar ve bu anlama gelecek davranışlar orucu bozar. Yemek ve içmek, yenilip içilmesi mûtat olan her şeyi kapsamı içine alır. Sigara, nargile gibi keyif veren tütün kökenli dumanlı maddeler ile uyuşturucular ve tiryakilik gereği alınan tüm maddeler oruç yasakları kapsamı [...]
Ehli sünnet ve’l cemaat kimdir? Ehli sünnet ve’l cemaat olmayan bir kimse müslüman sayılır mı? Asrı saadette herhangi bir problem ortaya çıktığı zaman ihtilâfa yol açmadan kolayca halledilirdi. Çünkü Peygamber (sav) en az günde beş defa miislümanlarla bir araya gelip onlarla birlikte karşılaştıkları problemleri gözden geçiriyordu. Peygamberi aşan bir mesele ortaya çıktığı zaman hakkında vahy-i İlâhî nazil olup onu açıklıyor [...]
Bugün Hz. Ömer’in (ra) nasıl Müslüman olduğunu sorduğunuz zaman hemen hemen herkesin söylediği rivayet şu olacaktır: Dârü’n-Nedve’de Efendimiz’in (sas) Mekke’de oluşturduğu tesir konuşulurken, Ömer hiddetlenir: “Öldürelim Muhammed’i! Bu işi de kökten halledelim!” der. Kılıcını kuşanır nerde olduğunu bilmediği ama duyduğu Safa tepesindeki bir evde O’nu aramaya doğru yola çıkar. Yolda akrabalarından Nu’aym b. Abdull [...]
Kader, Allah’ın bütün nesne ve olayları ezelî ilmiyle bilip belirlemesi olarak tanımlanmaktadır.(1) Bu belirlemeye insanın geleceği, doğumu ve ölümü de dahildir. Allah’ın ilmi her şeyi ihata ettiğine göre, insanın hayatı da Allah tarafından bilinmekte ve takdir edilmektedir. İnsanın yaratılışı kadar ölümünü de takdir eden Allah olduğuna göre, intihar eden insanın bu ezelî bilgiyi ve takdiri yerine getirdiği zannından hareketle böy [...]
Cinlerin varlığı Kur’an ile sabittir. Dolayısıyla yüce kitabımıza ve Hz. Peygamber’in sünnetine inanan hiçbir Müslümanın cinlerin varlığını inkâr etmesi câiz olmaz. Cinlerle ilgili müstakil sûre inmiş, onların yaratılış özellikleri ve mahiyetinden söz edilmiştir. Ayrıca Müslümanların cinlerin varlığı konusunda icmâları da söz konusudur.(1) Kur’an ve icmâ ile sabit olan bir konunun inkârı uygun düşmez ve hatta Tecrîd-i [...]
ÇEVRESEL FAKTÖRLER ( DAVRANIŞ BOYUTLARI)Her insan bir sosyal çevrede doğar ve bir kültürden gelir (Sevinç, 2017). Dinin sosyalleşme yoluyla çevre tarafından çocuklara aktarılması gibi inançsızlıkta aynı yolla aktarılabilir. Yapılan araştırmalarda aile inançlı ise bireyde yetişkinlik döneminde de inançlı olma ihtimali yüksektir. Çünkü sosyalleşmenin büyük bir kısmı çocukluk döneminde gerçekleşir ve bu aşamada bireye en yakın ai [...]
“Yaratan bilmez olur mu hiç!?”(Mülk 67/14) ayetinin de işaret ettiği üzere, Allah yarattığı insanın ne gibi özelliklere sahip olduğunu kabiliyetlerini ve bunun yanında zaaflarını ve eksik yönlerini en iyi biçimde bilir (Bakara 2/255;Taha 20/110). İnsan “en güzel yaratılışla”(Tin 95/4), yani diğer varlıklardan farklı olarak akıl ve irade özelliklerine, sorumluluklarını yerine getirebilecek kabiliyetlere sahip, yeryüzünde Allah’ın [...]
Ahiret ve ahiretteki durumlar, duyular ötesi (gayba ait) konular olduğu için, gözlem ve deneye dayanan pozitif bilimlerle ve akıl yoluyla açıklanamaz. Bu konuda da tek bilgi elde etme aracı vahiydir. Ayet ve hadisler, ahiret hayatı ile ilgili doyurucu bilgiler içermektedir. Bu sebeple Kur’an-ı Kerimde ve hadisi şeriflerde ne haber verilmişse onunla yetinilir. Bunun ötesinde akli bir yoruma gidilmez. Zira ahiretteki durumlar dünyadakine benzemez. Aralar [...]
Sözlükte bir kişinin bağışlanması için af dileme, yardımcı olma ve aracılık yapma gibi anlamlara gelen şefaat terim olarak ahirette günahı olan müminlerin günahlarının affedilmesi, günahı olmayanların daha yüksek derecelere erişmeleri için peygamberlerin ve Allah katında dereceleri yüksek olanların Allah’a yalvarmaları, dua etmeleri, bağışlanmalarını istemeleri demektir. İlahi adalete aykırı olduğu gerekçesi ile mutezilenin kab [...]
Nübüvvet kurumunu gerekli görüp savunanlar olduğu gibi gereksiz bulup reddedenler de vardır. Peygamberliği reddedenlerin ileri sürmüş oldukları en önemli delil, insan aklının nübüvvete ihtiyaç hissettirmeyecek derecede yeterli olması ve peygamber göndermenin ilahi hükümet açısından uygun düşmemesidir. Çünkü bu görüşte olanlara göre peygamberlerin insanlığa sunacakları şeyler nitelik olarak ya aklın idrak alanı içerisindedir ya da d [...]
Allah’ın ilmi, iradesi ve kudreti anlamına gelen kaderin değişmesi söz konusu değildir. Çünkü Allah’ın zatında ve sıfatlarında bir değişim söz konusu olamaz. Değişim ve değişiklik tamamen yaratılmış varlıklar için geçerlidir. Kader, Yüce Allah’ın takdiri ise, O’nun takdirinde bir değişimin olduğu düşünülemez. Ancak bir husus insan iradesine bırakılmış ise, o insanın talep, arzu ve yönelişine göre bir takım değişikleri [...]
Kur’an Müslümanlarına (Mealcilere) göre, Kur’an-ı Kerim’de her şey vardır. Her konuda o bize yeter. Müslümanlar İslam’a göre bir hayat yaşamak için Sünnete muhtaç değillerdir. Bu noktada Çekralevi şunları söylemektedir: “Kur’an-ı Kerim dinde kendisine ihtiyaç duyulan her şeyi, her cihetten ayrıntılı bir şekilde açıklamıştır. O halde Sünnete neden ihtiyaç olsun?” Başka bir vesileyle ise şöyle demektedir: “Allah’ın ki [...]
Mealcilere göre İslam’ı beyan (açıklama) noktasında Peygamber’den sadır olan Sünneti “Vahiy” kabul etmek, onu Kur’an-ı Kerim’in seviyesine çıkaracağı gibi Kur’an’ı da sünnetin derecesine düşürür. Mealcilerin bu iddiasına cevabımız şu şekildedir: Allah Rasulü (s.a.v) Kur’an’la Sünnetin birbirinden ayrılması noktasında fevkalade hassas davranmış; ayetleri deri parçaları üzerine yazan sahabe sayfaların kenarına [...]
Kur’an’da kader bir inanç esası şeklinde açıkça belirtilmemekle birlikte, Allah’ın yeryüzünü düzenlemesi ve biçimlendirmesi ile her nesne ve olayı bir ölçüye göre belirlemesinin kader kelimesi ile ifade edilmiş olması, kader inancının en önemli delilidir. Nitekim kader kelimesi Kur’an-ı kerim’de ölçü, miktar ve güç anlamlarında kullanılmaktadır. Ölçü, bir şeyin boyutlarını ve yerini belirlemek; miktar, içeriğini ve kütles [...]
Harici kelimesi ‘’ayrılmak, göçmek’’ anlamlarına gelir (Yıldırım, 2019). Bu fırka Hz. Ali ile Muaviye arasında yapılan Sıffin savaşından sonra, halife tayini hakeme bırakılınca ortaya çıkmıştır. Hz. Ali ordusundaki bazı kişiler onu terk edip, Hz. Ali’ye isyan etmişlerdir. İşte bu sebeple isyan edenler anlamında ‘’Hariciye’’ denilmiştir (Kılavuz, 2017).Haricilere göre, ameller imanın bir parçasıdır. Ameli terk eden veya [...]
Tarihten günümüze bazı insanların, inandığı halde inanmamış gibi yaşamayı arzuladıkları görülür. Bu, sadece tembellik ve kayıtsızlığın, değil bilinçli bir tercihin ürünüdür. Bir başka değişle bu, aslında bilerek ve isteyerek inancın gereğini yapma halidir. Eskiden bir kısım batıni Dinin namaz, oruç ve zekat gibi vecibelerini kendilerince yorumlayarak bu ibadetleri yapma sorumluğundan kurtulduklarını düşünürlerdi. Bu günün in [...]
Kuran ve sünnetten sonra İslam’ın en önemli kaynağı olarak görülen içtihat, vahyi yorumlamanın ve vahyin adalet, selamet ve hakikat hedeflerini toplumun değişen şartlarına taşımanın temel aracı olarak görülmektedir. Günümüzde ictihadın kapalılığı ve açıklığı konusunda tartışmalar mevcuttur. İçtihadın kapalı olma durumu Naslar da bulunan ve açık olan lafızlar hakkında yorum yapılmaması meselesidir. Yani müfesser ve muhkem o [...]
Aslına bakılırsa bu soru, bilimsel bilgi yoluyla tanrının varlığının kanatlanıp kanıtlanamayacağı meselesidir. Her ne kadar düşünce tarihi boyunca bir takım düşünürler, bilim adamları ve teologlar tanrının varlığını kendi zamanlarının bilimsel bulgularına referansla kanıtlama cihetine gitmiş olsalar da, bilimin Tanrı’nın varlığı noktasında bir takım deliller ortaya koyup koyamayacağı hususu tartışmalı bir konu olma statüsü [...]
İslam açısından insanın dini ya da dünyevi yükümlülüklerle sorumlu olmasının ön şartlarından birisi sağlıklı çalışan bir akıl melekesine sahip olmasıdır. Bunun da ötesinde, Kur’an‘ın beyanıyla Akıl, insan için ilkesel olarak vazgeçilmez bir bilgi kaynağıdır. Nitekim Allah pek çok ayette “Düşünün”, “umulur ki düşünürseniz”, “düşünmüyor musunuz?”, “Akletmez misiniz?” ( örneğin Bk. Bakara 2/231; Al-i imran [...]
Matüridi ve eş'ari kelamcılarına göre, amel imanın cüz' ü (parçası) değildir. Kalbiyle tasdik edip, inancını diliyle söyleyen fakat amellerinden birini veya birkaçını terk eden kimse günahkar mü'mindir. Allah, onu dilerse affeder, dilerse azap eder. Fakat tasdikinden dolayı sonunda cennete girdirir. Sünni kelamcılar iman ile amelin başka başka şeyler olduğu konusunda şu delilleri ileri sürerler. a. Kur’an-ı Kerim de “iman [...]
Peygamber göndermek Allah için bir görev ve zorunluluk olmadığı gibi, kitaplar indirmekte bir görev ve zorunluluk değildir. Fakat insanların peygamberlere ve kitaplara ihtiyacının bulunduğu göz önüne alınırsa, bu ihtiyacı en iyi bilen yüce Allah’ın, insanların ihtiyacını gidermek üzere adaleti ve hikmeti gereği peygamber gönderdiğini ve kitaplar indirdiğini söylemek mümkündür. Gerçi insan yaratılırken bir takım yeteneklerle donatıl [...]
Ehli sünnet’e göre cennet ve cehennem yaratılmış ve şu anda var olan iki mekandır. Ancak nerede olduğuna dair bilgimiz bulunmamaktadır. Mutezile âlimlerine göre ise cennet ve cehennem kıyamet kopup insanlar hesaba çekildikten sonra yaratılacaktır. Bu ayrılığa rağmen iki kesim, cennet ve cehenneme girmenin insanların hesaba çekilmesinden sonra gerçekleşeceği hususunda görüş birliği içinde oldukları gibi cennet ve cehennemin nerede olduğu [...]
